ĐỀN ĐỂ XUYÊN

DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA, THUỘC THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG

1. Tên gọi Di tích: ĐỀN ĐỂ XUYÊN

2. Địa điểm Di tích: Thôn Để Xuyên, xã Đại Thắng, huyện Tiên Lãng, thành phố Hải Phòng.

3. Sơ lược tình hình Di tích:

• Trong suốt thời gian từ khi xây dựng đến nay đã tu tạo nhiều lần, lần tu tạo gần nhất là năm 2010.

• Diện tích đất theo quy hoạch:  Trên 4.000 mét vuông

• Diện tích các công trình hiện có trên mặt bằng: 

+ Di tích (Đền): 150 mét vuông

1. Hiện trạng Di tích: Đang sử dụng bình thường

2. Nhân vật được thờ: Vua Lê Trang Tông cùng các vị Thành Hoàng

Đền Để Xuyên, xã Đại Thắng, huyện Tiên Lãng.

GIỚI THIỆU

Nằm trong quần thể Di tích lịch sử Văn hóa của huyện Tiên Lãng nói chung và xã Đại Thắng nói riêng, Đền Để Xuyên xã Đại Thắng được suy tôn là Đền cả, là một trong Ngũ Linh Từ linh thiêng của huyện Tiên Lãng, không chỉ là một địa điểm tâm linh mà Đền Để Xuyên còn là nơi lưu giữ những giá trị lịch sử văn hoá tín ngưỡng của đất và người xã Đại Thắng, huyện Tiên Lãng. Đền Để Xuyên là điểm du lịch tâm linh của quý khách thập phương.

 Đại Thắng là một xã ở phía Tây Bắc huyện Tiên Lãng, nằm bên hữu ngạn sông Văn Úc thuộc đồng bằng Bắc Bộ, phía bắc giáp huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương, phía tây giáp huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương, phía đông và nam giáp xã Tiên Cường, phía đông bắc giáp xã Quang Trung, huyện An Lão.

Đền Để Xuyên được xây dựng từ thời Hậu Lê năm 1548, Đền thờ ngũ vị Thành Hoàng là Vua Lê Trang Tông ở thế kỷ thứ 16 thời hậu Lê, cùng 2 tùy tướng Đặng Xa Lâu, Trịnh Đống Thung; quan thái giám Phạm Phổ Tế và thủy thần Nam Hải Đại Vương, cả năm vị đều được thờ bằng Long ngai và bài vị ở Đền. Trước năm 1938 làng Để Xuyên còn giữ được sách thần tích thời Hậu Lê và 05 sắc phong thuộc các đời: Thiệu Trị Sáu 1845, Tự Đức 1853, Thành Thái Một năm 1889, Đồng Khánh 2 năm 1887, Khải Định 9 năm 1924, ngày tế lễ hàng năm ngày 10/01 lễ Thánh Đản, ngày 02/10 lễ Kỷ Phúc, ngày 06/11 lễ Thánh hoá.

Trong kháng chiến chống Pháp nơi đây diễn ra nhiều cuộc họp quan trọng, lễ kết nạp Đảng viên, xây dựng kế hoạch tiêu thổ kháng chiến, xây dựng làng chiến đấu phá tề trừ gian và là nơi đón tiếp cán bộ từ vùng địch tạm chiến ra vùng tự do và từ vùng tự do vào hoạt động trong vùng địch tạm chiếm. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, hai cuộc kháng chiến tranh tiêu thổ kháng chiến Đền Để Xuyên bị tàn phá nặng nề. Được sự cho phép của huyện Tiên Lãng  và xã Đại Thắng, Cán bộ và nhân dân làng Để Xuyên đã nâng cấp, tôn tạo xây dựng lại Đền Để Xuyên phục vụ nhu cầu sinh hoạt văn hoá tâm linh của nhân dân, góp phần giữ gìn và phát huy những tinh hoa văn hoá của dân tộc. 

Hiện nay, Đền Để Xuyên tọa lạc trên nền đất cũ năm ở phía Tây của làng khuôn viên trên 4000 mét vuông, bố cục hình chữ Đinh truyền thống gồm ba gian bái đường và một gian hậu cung theo mô típ kiến trúc nghệ thuật truyền thống thời Nguyễn. Đền Để Xuyên được Uỷ ban nhân dân Thành Phố Hải Phòng xếp hạng là Di tích lịch sử văn hoá cấp Thành phố ngày 24/9/2015. Lễ hội Đền Để Xuyên có lịch sử hình thành lâu đời và gắn liền với sự kiện kỷ niệm ngày sinh các vị Thành Hoàng mà nhân dân địa phương tôn thờ tại Đền Để Xuyên. Lễ hội được tổ chức vào ngày sinh của Thần, ngày 10 tháng Giêng đây là lễ chính của Đền và cộng đồng nhân dân địa phương xưa nay. Lễ hội Đền Để Xuyên ngày nay cũng được tổ chức theo lối cổ của các bậc tiền nhân cha truyền, diễn ra trong 3 ngày (ngày 10,11,12 tháng Giêng âm lịch) hàng năm.

Từ năm 2013 huyện Tiên Lãng đã khôi phục lại Lễ hội Rước Ngũ Linh từ, Đề Để Xuyên cùng với 5 ngôi Đền thiêng của huyện Tiên Lãng được rước về Đình Cựu Đôi khôi phục lại Lễ Rước Ngũ linh từ, đến năm 2018, 2023 huyện Tiên Lãng tổ chức Rước Ngũ linh từ ( 5 năm tổ chức một lần ). Năm 2023, Bộ Văn hoá Thông tin và truyền thông đã trao bằng công nhận Lễ hội   Ngũ Linh Từ của huyện Tiên Lãng là Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.

 Năm 2020, được sự quan tâm của các cấp, các ngành, Thượng tọa Thích Quảng Minh cùng với các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm đã công đức kinh phí và đã tổ chức thành công Lễ đúc Thánh tượng Đức Vua Lê Trang Tông (tức Duy Ninh) bằng đồng đỏ. 

Thể theo nguyện vọng của nhân dân làng Để Xuyên và quý khách thập phương, hàng năm duy trì Lễ Hội truyền thống Đền Để Xuyên trong 3 ngày ( ngày 10,11,12 tháng Giêng âm lịch) và hàng năm quy mô Lễ hội sẽ được nâng cấp lên để xứng tầm vị thế ngôi Đền.

Một số hình ảnh tổ chức Lễ Hội Đền Để Xuyên